ارزیابی و تعیین تقویم اقلیمی زنبورداری در استان آذربایجان غربی براساس شرایط حرارتی

مطالعه عناصر جوی و شناسایی شرایط حرارتی موثر بر زنبورداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این تحقیق با توجه به اهمیت بالای دما در فعالیت و پرورش زنبورعسل، از آمار دمای کمینه و بیشینه روزانه‌ایستگاه‌های هواشناسی در دوره آماری 20 ساله استفاده‌ شد. از این داده­ها برای تطبیق آستانه‌های دمایی و شناسایی ماه‌های فعال و غیرفعال چرای زنبور عسل، محاسبه انحراف از شرایط بهینه حرارتی و برآورد تاریخ گلدهی درختان میوه با استفاده از شاخص درجه روز استفاده شد. نتایج برآوردهای‌ ایستگاهی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، به پهنه‌ استان تعمیم داده ‌شد. نتایج نشان داد شرایط حرارتی بر مبنای رخداد دماهای کمینه در چهار ماه از سال از آذر تا اسفندماه برای فعالیت‌های زیستی نامناسب (غیرفعال) است. شرایط حرارتی فعال از اردیبهشت ماه در مناطق کم ارتفاع اطراف دریاچه ارومیه آغاز شده و به تدریج به مناطق مرتفع نیمه غربی می­رسد. در ماه‌های آغازین فصل بهار مناطق نیمه شرقی استان به دلیل انحراف کمتر از شرایط بهینه فعالیت زنبورعسل، مکان مناسبی برای استقرار و آغاز فعالیت کلنی‌های زنبورعسل محسوب می‌شوند. بهینه‌ترین ماه‌های سال برای فعالیت زنبورهای عسل­ ماه‌های خرداد و تیر می‌باشد. بهینه مکانی جهت استقرار کلنی‌ها با تبعیت از عامل ارتفاع در فصل تابستان به ارتفاعات 2000 متری کشیده ‌می‌شود. گلدهی درختان میوه در منطقه مورد مطالعه بیشتر در اردیبهشت ماه رخ می­دهد. تقویم زنبورداری بر پایه شرایط حرارتی و تاریخ گلدهی درختان میوه از اردیبهشت ماه در مناطق کم ارتفاع نیمه شرقی آغاز شده و در شهریور ماه در مناطق مرتفع نیمه غربی به پایان می­رسد.